Fair Share ontstond vanuit de ontdekking dat mensen verschillende achterliggende doelen hebben. Deze komen voort uit DNA-verschillen en andere factoren. Aan de combinatie van achterliggende doelen is iemands mentaliteit af te meten.
De achterliggende doelen zorgen ervoor dat mensen voor bepaalde soorten activiteiten kiezen en andere activiteiten liever vermijden. Door het verrichten van activiteiten ontwikkelen mensen op den duur capaciteiten.
Zelf heb je de grootste kans op succes, in je leven, je werk, je relaties, je financiën etc. als je je eigen belangrijkste achterliggende doelen kent en bij samenwerking niet alleen naar iemands capaciteiten kijkt maar in de eerste plaats naar iemands mentaliteit --de achterliggende doelen van de ander dus. Want iemand kan op papier over prachtige capaciteiten beschikken, maar als hij bovendien een goed oplichter is, kun je hem of haar beter niet als zakenpartner, PR-vrouw, of loodgieter nemen. Dat zou geen Fair Share opleveren.
Fair share is er pas als alle betrokkenen vinden dat ze succes hebben met hun activiteiten en dat ze tijdens die activiteiten plezier in het werk hebben gehad. Wat ‘succes’ is, hangt niet allereerst af van wat je ermee verdient of wat je beloning is. Fair Share is er als er concrete doelen bereikt zijn èn deelnemers ‘het gevoel’ hebben dat ze hun achterliggende doelen verwezenlijkt hebben.
Het concretiseren van doelen en een tevreden gevoel daaraan overhouden-- dat had ik bereikt na een maandenlange intensieve begeleiding van een verzelfstandigingsproces van een busonderneming. Het resultaat was een half jaar vóór de geplande datum bereikt en er was ruim geld over. Tegenstanders waren medestanders geworden.
Om achter de achterliggende doelen van eventuele tegenstanders te komen, had ik van zogenaamde participerend onderzoek gebruik gemaakt. Je kunt het ook spioneren noemen. Bijvoorbeeld ‘toevallig’ iemand ontmoeten in zijn stamkroeg en hem uithoren over zíjn kijk op de zaak om daar naderhand goed gebruik van te maken in de strategie om het doel te bereiken. Bij Fair Share ligt het geenszins in de bedoeling om daar misbruik van te maken, integendeel. Ook de bespioneerde betrokkene moet zijn Fair Share kunnen krijgen. Alleen als de doelstelling van een betrokkene ondermijnend zou zijn, dan moeten deze getackeld worden.
Toen de verzelfstandiging van de onderneming een feit was, bleken alle betrokkenen uitermate tevreden met de gang van zaken en de afloop ervan. Zelf vertelde ik dat ik er trots op was dat mijn toepassing van de achterliggende doelen goed gewerkt had. Daarop werd mij een indringende vraag gesteld die mijn leven totaal zou veranderen: “Heeft u die methode wel eens voor uzelf toegepast en hoe is dat afgelopen?’ Ruiterlijk heb ik toen geantwoord: “Adviseurs doen zelden zelf wat ze anderen adviseren. Maar jullie hebben een punt. Ik geloof in mijn methode, ik sluit met jullie een weddenschap af om de eer en denk over een project na en kom terug met iets voor mij heel moeilijks waarbij ik van meet afaan mijn hele methode toepas.” Drie maanden later had ik zo’n project voor ogen. Binnen één jaar in Andalusië in de middle of nowhere een door mijzelf ontworpen huis laten bouwen met alle benodigde officiële vergunningen en inschrijvingen.
Daar wonen wij nu al twintig jaar, hoewel dat niet de oorspronkelijke bedoeling van die weddenschap was.
In de regio waar het huis gebouwd moest worden, houden de mensen niet zo zeer van afstemming; de mensen die ik uitkoos voor het project hadden weinig zin om ter plekke te gaan kijken. Toch wilde ik ze voor éénmaal allemaal bij elkaar hebben: de aannemer, architect, opper, juridisch adviseur voor de vergunningen, en een door mij aangestelde coördinator. Ze kenden elkaar niet allemaal. Over zo’n hindernis moest een paar dagen nagedacht worden voordat ik de oplossing had. Ik nodigde ieder uit voor een etentje, zonder ze echter te vertellen dat ik ze tegelijkertijd met de anderen uitnodigde. Ze waren heel verbaasd om elkaar te zien en niet de enige genodigde te zijn. Het restaurant had ik zo gekozen, dat ieder bijna wel vlak langs de bouwplek moesten rijden. Mee daar naar toe wilden ze eigenlijk niet, maar ze konden er niet onderuit. Dat is een voorbeeld van mensen sturen op hun achterliggende doelen.
In mijn boek "Management volgens het Fair Share Concept en de Achterliggende Doelen" wordt e.e.a. uitvoerig beschreven. Alvast verklap ik dat er in dat ene jaar van het project slechts twee incidenten waren, die snel werden opgelost. Ik verbleef het gootste deel van de tijd in Nederland. Mijn belangrijkste medespeler was de aannemer. Hem vertelde ik dat hij nog nooit een klant had gehad zoals ik. Ik beloofde nooit te klagen of te zeuren over de manier van werken. Integendeel, ik zou helpen om oplossingen voor eventualiteiten te vinden. Er werd onderhandeld over het budget. Mocht het overschreden worden, dan ….. zou ik bijbetalen. Zou de aannemer er onder blijven, dan kreeg ik het verschil terug. Wat gebeurde er? Ruim duizend --toen-- gulden, wat toen redelijk veel geld was, ging naar mij. Ik stelde voor om daarvan met z’n allen te gaan eten en de aannemer verhoogde het bedrag met nog eens duizend zodat iedereen die bij de bouw betrokken was geweest --36 mensen-- hun vrije zaterdagmiddag daarvoor met groot plezier hebben opgeofferd.
Omdat iemands achterliggende doelen ervoor zorgen dat mensen voor bepaalde soorten activiteiten kiezen en andere activiteiten liever vermijden, ontstaat al in de jeugd een leerproces waardoor vooral die capaciteiten verder ontwikkeld worden waarvoor iemand een goede aanleg heeft. Helaas worden kinderen vaak tot activiteiten gedwongen die niet goed bij hun achterliggende doelen passen. Dat zijn geleende doelen. Ook volwassenen zijn er nog al eens van overtuigd dat je op een bepaalde manier moet handelen, om bijvoorbeeld succes in je werk of geluk in je relatie of leven te krijgen. Iedereen heeft van alle achterliggende doelen wel wat in zich, maar met geleende doelen komt niemand ver. Succes en continuïteit (sustainability) kun je sturen door alléén (bij voorkeur) activiteiten te ondernemen die bij je eigen kunstjes en achterliggende doelen-combinatie passen.
Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan, zei Michel de Montaigne (1533-1592). Want om een doel te bereiken, is altijd samenwerking nodig.
Kies daarom de juiste mensen voor elke activiteit in je leven. De wereld kun je niet verbeteren, maar begin met een betere wereld voor jezelf --en daarmee voor je omgeving.
Wil je succes èn continuïteit krijgen in je werk, zaken en privérelaties en activiteiten, dan helpen je de Fair Share methode en tools daarbij.
Dr. Andreas Eppink